Hareketli ortalamalar (Moving Averages), teknik analizde en çok kullanılan araçlardan biridir. Fiyatın genel yönünü belirlemeye, trendleri analiz etmeye ve alım-satım kararları vermeye yardımcı olurlar. Ancak piyasada tek bir hareketli ortalama yoktur. Her biri farklı özelliklere sahip olan SMA, EMA, WMA, KAMA ve TMA gibi türleri vardır.
Bu yazıda, her birini ayrı ayrı açıklayarak; ne işe yaradıklarını, nasıl kullanıldıklarını, en iyi ayarlarını, zaman dilimlerini, püf noktalarını ve stratejilerini örneklerle birlikte ele alacağız.
KAMA üstü kapanış + artan hacim → Güçlü alım sinyali
MA’ları destek/direnç olarak kullan: Özellikle 50 EMA ve 200 SMA, fiyatın tepki verdiği seviyelerdir.
Kesişmeler önemlidir: Özellikle EMA ve SMA kesişimleri güçlü sinyaller üretir (Golden Cross, Death Cross).
Trend yönü ile işlem yap: MA’nın eğimi pozitifse alım; negatifse satış yönlü düşünülmelidir.
Farklı MA türlerini birlikte kullan: Örneğin, EMA + KAMA kombinasyonu hem hızlı sinyal hem filtreleme sunar.
Fiyatın MA'lara olan uzaklığına dikkat et: Aşırı uzaklık dönüş sinyali olabilir.
Unutmayın, tek başına bir hareketli ortalama hiçbir zaman yeterli değildir. Diğer teknik göstergelerle birlikte kullanıldığında en doğru sonucu verir.
Bu yazıda, her birini ayrı ayrı açıklayarak; ne işe yaradıklarını, nasıl kullanıldıklarını, en iyi ayarlarını, zaman dilimlerini, püf noktalarını ve stratejilerini örneklerle birlikte ele alacağız.
1. SMA (Simple Moving Average) – Basit Hareketli Ortalama
Nedir?
SMA, seçilen zaman dilimindeki kapanış fiyatlarının aritmetik ortalamasıdır. Örneğin, 20 günlük SMA, son 20 günün kapanış fiyatlarının toplamının 20'ye bölünmesiyle hesaplanır.Ne İşe Yarar?
- Trend yönünü belirler
- Fiyatın ortalama değerini gösterir
- Destek ve direnç seviyeleri olarak kullanılabilir
En İyi Ayarlar ve Zaman Dilimi
- Kısa vadeli: 5, 9, 14
- Orta vadeli: 20, 50
- Uzun vadeli: 100, 200
- Zaman dilimi: Günlük, 4H grafiklerde etkili
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yavaş tepki verir, gecikmelidir
- Ani fiyat değişimlerine duyarsızdır
Strateji Örneği
200 SMA'nın üstünde kapanış + RSI onayı = Uzun vadeli alım sinyali2. EMA (Exponential Moving Average) – Üssel Hareketli Ortalama
Nedir?
EMA, son fiyatlara daha fazla ağırlık vererek daha hızlı tepki veren bir ortalamadır. Güncel fiyatlara duyarlılığı SMA'ya göre daha fazladır.Ne İşe Yarar?
- Trendin erken aşamalarında sinyal verir
- Kısa vadeli trade'ler için uygundur
En İyi Ayarlar ve Zaman Dilimi
- Kısa vadeli EMA: 8, 12, 21
- Uzun vadeli EMA: 50, 100, 200
- En çok kullanılan: 9 EMA ve 21 EMA kesişimi
- Zaman dilimi: 15M – Günlük
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hatalı sinyaller üretebilir (özellikle yatay piyasalarda)
- Hızlı değişimlerde false break olabilir
Strateji Örneği
9 EMA, 21 EMA’yı yukarı keserse + fiyat EMA'ların üstünde kalırsa → Alım sinyali3. WMA (Weighted Moving Average) – Ağırlıklı Hareketli Ortalama
Nedir?
WMA, son fiyatlara ağırlık verir, ancak EMA’dan farklı olarak ağırlık dağılımı sabittir. Son fiyatlar daha fazla, eski fiyatlar daha az önemlidir.Ne İşe Yarar?
- SMA’dan daha hızlı, EMA’dan daha sabittir
- Momentum analizinde kullanılabilir
En İyi Ayarlar ve Zaman Dilimi
- 10 – 20 WMA yaygındır
- Özellikle scalping ve kısa vadeli stratejilerde
- Zaman dilimi: 5M – 1H
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Aşırı hassasiyet nedeniyle küçük hareketlere tepki verir
- Farklı zamanlarda yeniden test gerektirir
Strateji Örneği
Fiyat 10 WMA’dan uzaklaştığında geri dönüş beklenebilir. Bu, mean-reversion stratejilerinde kullanılır.4. KAMA (Kaufman Adaptive Moving Average) – Uyarlanabilir Hareketli Ortalama
Nedir?
KAMA, Perry Kaufman tarafından geliştirilen ve piyasa volatilitesine göre kendini ayarlayan bir ortalamadır. Trend devam ederken EMA gibi hareket eder, yatay piyasalarda ise SMA gibi düzleşir.Ne İşe Yarar?
- Trendli ve yatay piyasalar arasında geçiş yapabilir
- Sinyal kalitesini artırır, daha az fake-out üretir
En İyi Ayarlar ve Zaman Dilimi
- Önerilen periyot: 10, 30, 50
- En iyi sonuçlar günlük veya 4H grafiklerde alınır
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Diğer MA'lara göre daha kompleks hesaplama içerir
- Yavaş piyasalarda sinyal gecikebilir
Strateji Örneği
KAMA altında kalan fiyat + azalan hacim → Satış baskısıKAMA üstü kapanış + artan hacim → Güçlü alım sinyali
5. TMA (Triangular Moving Average) – Üçgen Hareketli Ortalama
Nedir?
TMA, bir fiyatın kendisi ve etrafındaki değerlerin ağırlıklı ortalamasını alır. Bu, iki kez SMA uygulayarak elde edilir.Ne İşe Yarar?
- Pürüzsüz, temiz bir görünüm sunar
- Trend yönü daha net izlenebilir
En İyi Ayarlar ve Zaman Dilimi
- Periyot: 20, 30
- Zaman dilimi: Günlük, 4H
- Genellikle destek/direnç aracı olarak kullanılır
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Geç sinyal üretir
- Kısa vadeli stratejiler için uygun değildir
Strateji Örneği
TMA’nın yukarı eğimli olduğu alanlarda sadece long pozisyonlar açılır → Ters pozisyonlardan kaçınılırHangi MA Ne Zaman Kullanılmalı?
İhtiyaç | Tercih Edilecek MA | Açıklama |
---|---|---|
Hızlı sinyal, scalping | EMA, WMA | Daha çabuk tepki verir |
Yüksek doğruluk | KAMA | Uyarlanabilir yapı sayesinde daha az false sinyal |
Uzun vadeli trend | SMA, TMA | Trend yönü daha belirgindir |
Volatiliteye duyarlılık | KAMA | Fiyat davranışına göre adaptasyon sağlar |
Püf Noktaları





Örnek Kombinasyon Stratejisi
- EMA 9, SMA 50 ve KAMA 30 birlikte kullanılır
- Fiyat, EMA 9'un üstüne çıktıktan sonra SMA 50'nin üstünde kalırsa ve KAMA yukarı eğimliyse:
➡ Trend devam sinyali → Alım - Fiyat, EMA 9’un altına iner ve KAMA yön değiştirirse:
➡ Trend zayıflıyor olabilir → Pozisyondan çıkılabilir
Sonuç
SMA, EMA, WMA, KAMA ve TMA, her biri farklı avantajlara sahip olan teknik analiz araçlarıdır. Yatırımcı olarak hangi tarzda işlem yaptığınıza göre bu araçlardan en uygun olanı seçmeli veya kombinasyonlar ile daha sağlam stratejiler geliştirmelisiniz.Unutmayın, tek başına bir hareketli ortalama hiçbir zaman yeterli değildir. Diğer teknik göstergelerle birlikte kullanıldığında en doğru sonucu verir.