Kripto dünyasında kendi blokzincirini oluşturmuş yüzlerce proje bulunuyor.
Sektörde öne çıkan 20 önemli Layer 1 projesini detaylı şekilde inceleyeceğiz. Bu liste, yatırımcılar ve teknoloji meraklıları için güncel bir kaynak niteliğindedir.
1. Büyük Üçlü: Kripto Dünyasının Temel Taşları
1.1 Bitcoin (BTC)
- Kuruluş: 2009
- Konsensüs: Proof-of-Work (PoW)
- Öne Çıkan Özellik:
- Dijital altın standardı
- En güvenli blokzincir
- 21 milyon sabit arz
1.2 Ethereum (ETH)
- Kuruluş: 2015
- Konsensüs: Proof-of-Stake (PoS)
- Öne Çıkan Özellik:
- Akıllı kontratların öncüsü
- DeFi ve NFT'lerin merkezi
- ETH yakma mekanizması
1.3 BNB Chain (BNB)
- Kuruluş: 2019
- Konsensüs: PoSA (Proof-of-Staked-Authority)
- Öne Çıkan Özellik:
- Binance ekosisteminin temeli
- Düşük işlem ücretleri
- BEP-20 token standardı
2. Yüksek Performanslı Blokzincirler
2.4 Solana (SOL)
- TPS: 65,000+
- Özellik: Proof-of-History (PoH)
- Avantaj: Süper hızlı ve düşük maliyetli
2.5 Avalanche (AVAX)
- TPS: 4,500
- Özellik: Üçlü zincir yapısı
- Avantaj: Subnet'lerle esnek yapı
2.6 Fantom (FTM)
- TPS: 10,000+
- Özellik: DAG tabanlı Lachesis protokolü
- Avantaj: Asenkron işlemler
3. Bilimsel Yaklaşımlı Blokzincirler
3.7 Cardano (ADA)
- Kuruluş: 2017
- Özellik: Peer-review sistemi
- Son Gelişme: Hydra scaling solution
3.8 Algorand (ALGO)
- TPS: 6,000
- Özellik: Pure Proof-of-Stake
- Avantaj: Sıfır downtime
4. Kurumsal Odaklı Blokzincirler
4.9 Ripple (XRP)
- Kullanım: Bankalar arası transfer
- Özellik: Federated Consensus
- Son Durum: SEC davası sonrası
4.10 Stellar (XLM)
- Kullanım: Cross-border ödemeler
- Özellik: Stellar Consensus Protocol
5. Yükselen Yıldızlar
5.11 Polkadot (DOT)
- Özellik: Parachain mimarisi
- Avantaj: Zincirler arası iletişim
5.12 Cosmos (ATOM)
- Özellik: IBC protokolü
- Avantaj: "Blockchain'in interneti"
5.13 Near Protocol (NEAR)
- Özellik: Nightshade sharding
- Avantaj: Developer-friendly
6. Diğer Önemli Layer 1'ler
| Coin | Öne Çıkan Özellik | TPS | Konsensüs |
|---|
| 14. Tezos (XTZ) | Self-amending | 1,000 | Liquid PoS |
| 15. Elrond (EGLD) | Adaptive sharding | 15,000 | SPoS |
| 16. Harmony (ONE) | EPoS | 2,000 | FBFT |
| 17. Kadena (KDA) | PoW + sharding | 480,000 | Chainweb |
| 18. Internet Computer (ICP) | WebSpeed | 11,500 | Threshold Relay |
| 19. VeChain (VET) | IoT odaklı | 10,000 | PoA |
| 20. Zilliqa (ZIL) | Sharding öncüsü | 2,828 | pBFT |
Yatırımcılar İçin Kritik Faktörler
- Güvenlik: Bitcoin ve Ethereum en güvenliler
- İşlem Hızı: Solana, Kadena öne çıkıyor
- Ekosistem: ETH, BNB, SOL en geniş ekosistemler
- Yönetişim: DOT, ATOM gibi projelerde daha demokratik
